กระแสของเครื่องมือการจัดการสมัยใหม่ที่เรียกว่า Balanced Scorecard : BSC และตัวชี้วัดงานหลัก ( Key Performance Indicators ; KPIs ) กำลังมาแรง จึงอยากเสนอแนะให้คุณผู้อ่านฉกฉวยโอกาสของกระแสเข้ามาใช้ประโยชน์ในชีวิตให้มากขึ้น
ในความเป็นจริงแล้วไม่เพียงแต่เครื่องมือการจัดการที่กล่าวถึงเท่านั้น ทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้มีคุณประโยชน์และสามารถนำมาสร้างคุณค่าเพิ่มให้กับชีวิตของเราได้ แม้แต่มดหนึ่งตัวที่กำลังขนดินไปทำรังก็สามารถให้แนวคิดในการดำเนินชีวิตกับเราได้ว่า ความพยายามแม้จะเล็กน้อย แต่พยายามบ่อย ๆ วันหนึ่งความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ก็จะมาถึงเอง ต้นไม้ต้นหญ้ายังแย่งกันชูใบชูช่อเพื่อรับแสงอาทิตย์ แล้วชีวิตเราไม่คิดจะเติมโตขึ้นไปสูง ๆ บ้างเลยหรือ
ลองมาดูแนวคิดแบบ BSC นี้จะนำมาใช้บริหารชีวิตอย่างไร BSC มุ่งเน้นการบริหารองค์กรโดยการการสร้างความสมดุลในทก ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นด้านการเงิน ด้านลูกค้า ด้านกระบวนการจัดการภายใน และด้านการพัฒนาคุณภาพบุคลากร BSC เน้นการบริหารความสมดุลระหว่างเป้าหมายระยะสั้น ระยะปานกลาง และระยะยาว นอกจากนี้เมื่อกำหนดเป้าหมายแล้ว ก็ต้องสร้างความสมดุลของเป้าหมายโดยการทำผลงานจริงให้เกิดขึ้นเท่ากับหรือมากกว่าเป้าหมายที่ต้องการ
สำหรับตัวชี้วัดผลงานหลักหรือตัวชี้วัดความสำเร็จที่สำคัญ ( Key Performance Indicators ; KPIs ) นั้น หมายถึงเครื่องบ่งชี้ย่อยที่จะบอกเราว่าเป้าหมายของ BSC แต่ละด้านนั้นบรรลุหรือไม่ มากน้อยเพียงไร เช่น จะทราบได้อย่างไรว่า เป้าหมายด้านการเงินดีหรือไม่ดี ตัวชี้วัดต้นทุน ฯลฯ
การพัฒนาคุณภาพชีวิตก็เช่นเดียวกัน จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสร้างความสมดุลให้เกิดขึ้นใน 4 ด้านดังนี้
1.ด้านการเงิน ( finance perspective )
2.ด้านสังคม ( social perspective )
3.ด้านร่างกาย( physical perspective )
4.ด้านจิตใจ( psychology perspective )
ด้านกานเงิน
มุมมองด้าน BSC ของชีวิตด้านนี้เป็นการตอบสนองคำถามที่ว่า ชีวิตต้องการอะไรบ้าง ซึ่งอาจจะได้คำตอบไม่ตรงกัน ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่กับเป้าหมายสุดท้ายของชีวิตแต่ละคน(เปรียบเสมือนวิสัยทัศน์ขององค์กร) บางคนต้องการการยอมรับจากสังคม ดังนั้นมุมมองด้านการเงินจึงเป็นเพียงส่งหล่อเลี้ยงชีวิตให้อยู่รอดเท่านั้น สำหรับ KPls หรือตัวชี้วัดความสำเร็จด้านการเงินอาจจะวัดจากตัวชี้วัดดังนี้
1.จำนวนเงินที่หาได้ในแต่ละช่วงเวลา (เดือนหรือปี) ว่าได้ตามเป้หมายหรือไม่
2.จำนวนเงินที่เป็นหนี้ไม่ควรเกิน 10 % ของรายได้
3.จำนวนเงินออมต่อเดือนไม่น้อยกว่า 20 % ของรายได้
4.จำนวนเงินสำหรับการผ่อนคลายกับการสังสรรค์ ( entertainment ) ( ดูภาพยนตร์ ฟังเพลง ฯลฯ ) ไม่เกิน 5% ของรายได้
ด้านสังคม
ด้านสังคม หมายถึง การบริหารชีวิตให้สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข ไม่ว่าจะเป็นสังคมภายในครอบรัว สังคมทำงาน หรือสังคมทั่ว ๆ ไป เพราะถ้าเราไม่ให้ความสำคัญกับด้านนี้แล้ว จะส่งผลกระทบต่อด้านต่าง ๆ มากเช่นกัน สำหรับตัวชี้วัดความสำเร็จทางด้านสังคมอาจจะวัดจากตัวชี้วัด ดังนี้
1.จำนวนครั้งที่ช่วยเหลือผู้อื่น
2.จำนวนความขัดแย้งกับคนในสังคม
3.จำนวนครั้งที่เข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม
4.จำนวนครั้งที่ทำกิจกรรมร่วมกับคนในครอบครัว
5.ฯลฯ
ด้านร่างกาย
ด้านร่างกาย หมายถึง การดูแลบำรุงรักษาร่างกายให้มีความพร้อมหรืออยู่ในสภาพปกติอยู่เสมอ ถึงแม้ว่าร่างกายจะไม่ใช่ปัจจัยสำคัญที่จะบ่งบอกว่าคนเราจะประสบความสำเร็จมากน้อยแค่ไหน แต่ร่างกายสามารถทำลายความสำเร็จในชีวิตได้ เช่น คนบางคนกำลังมีชื่อเสียง มีเงินมีทอง แต่ถ้าร่างกายย่ำแย่แล้วสิ่งอื่นๆ ก็จะค่อยจางหายไปด้วย สำหรับตัวชี้วัดความสำเร็จทางด้านร่างกายมีดังนี้
1.จำนวนครั้งในการเจ็บป่วยต่อปี
2.จำนวนครั้งที่ต้องไปโรงพยาบาล
3.จำนวนครั้งที่ต้องหยุดพักรักษาตัวต่อปี
4.จำนวนครั้งในการออกกำลังกายต่อเดือน
5.ฯลฯ
ด้านจิตใจ
ด้านจิตใจหมายถึง การบริหารสมองและอารมณ์ (IQ&EQ) เป็นการบริหารจัดการ เพื่อพัฒนาให้สมองถูกดึงออกมาใช้ประโยชน์ให้มากที่สุด ในขณะเดียวกันก็ต้องสมารถควบคุมอารมณ์และความรู้สึกได้ดีด้วย คนหลายคนละเลยในการดูแลชีวิตในด้านนี้ หลายคนขาดการพัฒนาศักยภาพของสมอง นับวันมีแต่เสื่อมถอยลงเรื่อย ๆ เท่านั้นยังไม่พอ การควบคุมอารมณ์กลับผกผันตรงกันข้ามคือ มีอาการ “สติแตก” มากขึ้น เราจะเห็นว่าคนหลายคนในบางช่วงของวัยประสบความสำเร็จในหน้าที่การเงินสูงมาก แต่เมื่อวันหนึ่งสมองเสื่อมลง อารมณ์เสียมากขึ้น ความชื่นชมในอดีตก็ค่อย ๆ จางหายไปเช่นกัน สำหรับตัวชี้วัดผลความสำเร็จด้านจิตใจมีดังนี้
1.จำนวนครั้งที่ควบคุมอารมณ์ได้
2.จำนวนครั้งที่ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ได้
3.เปอร์เซ็นต์ของเวลาต่อสัปดาห์ที่ใช้สำหรับการคิดสร้างสรรค์ (พัฒนาสมอง)
4.จำนวนความคิดใหม่ที่เกิดขึ้นต่อเดือน หรือต่อปี
5.ฯลฯ
สรุปว่าการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนเราไม่แตกต่างอะไรไปจากการพัฒนาองค์กร เพราะชีวิตต้องมีวิสัยทัศน์ (VISION) มีเป้าหมาย (GOAL) ต้องกำหนดกลยุทธ์ (STRATEGY) ต้องบริหารชีวิตอย่างเป็นระบบ ชีวิตต้องมีการเปรียบเทียบ (BENCHNARKING) กับคนที่เป็นตัวอย่างแห่งความสำเร็จ (BEST PRACTICE)
ผมอยากฝากถึงคนทำงาน และผู้บริหารองค์กรต่าง ๆ ว่า ถ้าจิ๊กซอว์ส่วนเล็ก ๆ ขององค์กร (ชีวิตแต่ละคน) ยังขาดระบบในการบริหารตัวเองแล้ว โอกาสที่ภาพจิ๊กซอว์ในระดับองค์กรจะประสบผลสำเร็จนั้นคงมีน้อยมาก จึงอยากจะให้ทุกคนและทุกองค์กรมุ่งเน้นการพัฒนาคนตั้งแต่ระดับรากหญ้าก่อน เช่น ถ้าทุกคนนำ BSC และ KPIs ไปใช้ในชีวิตแล้วคงไม่ยากที่จะตอบว่าการใช้ BSC และ KPIs ในองค์กรเป็นเรื่องที่ง่าย
“ชีวิตจะก้าวหน้าไม่ได้ ถ้าขาดเป้าหมายและตัวชี้วัด”
|
